#65 200 pytań na temat Ruchu Szensztackiego (121 i122)

Jak co wtorek publikuję odpowiedzi na pytania dotyczące Ruchu Szensztackiego, oparte na książce o. Niehausa "200 pytań na temat Ruchu Szensztackiego". Miłej lektury!

Dzisiaj pytania 121 i 122  z rozdziału VI "O Szensztackiej pedagogice".

121. Czym jest “pedagogika ideału”?

Zobacz Lumen gentium 7-10; KKK 543,2013 (Świętość chrześcijańska)

Piątą gwiazdą przewodnią szensztackiej pedagogiki jest pedagogika ideału. Odnosi się ona do teologii chrześcijańskiego powołania do konkretnej osobowości i misji przewidzianej przez Boga dla każdej osoby i społeczności. O. Kentenich lubił stawiać wyzwania swoim czasom mawiając: "Stań się kim jesteś!" oraz "Daj mi poznać Twój wspaniały pomysł!". Za tymi wyzwaniami kryje się dwojaka funkcja ideału: Potwierdza unikalne powołanie do indywidualnej wielkości (ideał jako misja), podkreślając równocześnie dynamiczny rozwój od teraźniejszości do przyszłości (ideał jako tożsamość). W szensztackim rozumieniu, ideał obejmuje zarówno przedmiotową, jak i podmiotową stronę. Przykładowo, istnieje przedmiotowy (rzeczowy) ideał życia małżeńskiego czy też kapłaństwa, jak również ideał bycia mężczyzną lub kobietą. Im bardziej osoba zna swój „ideał stanu”, tym owocniej żyje tym stanem ("Stań się kim jesteś!"). Istnieje jednak równocześnie wyjątkowa podmiotowość tego, kim jestem, jakimi darami i ograniczenia Bóg mnie obdarzył i w jaki dokładnie sposób On mnie inspiruje i prowadzi ("Daj mi poznać Twój wspaniały pomysł!"). Współcześnie szczególnie istotnym jest wypracowanie podmiotowej strony ideału. W życiu mamy do czynienia nie tylko ze zwykłymi okresami apatii i braku motywacji, które wymagają określenia ideału, aby przynaglać osobę, ale też współczesne społeczeństwo masowe (patrzy pytania 30, 93) ma tendencję do nadawania stereotypów i koloryzowania unikalnych cech każdej osoby i wspólnoty (społeczności).
W takiej sytuacji wysiłek, by znaleźć „fundament” własnego ideału, pomaga żyć życiem osoby, którą jestem i którą Bóg nakazał mi być – a nie ukrywać się za maską lub żyć, jak przepuszczam, inni by sobie tego ode mnie życzyli. Daje to bezcenny wewnętrzny kompas do podejmowania decyzji, które nie opierają się na naciskach czy kaprysach zewnętrznych, ale na wewnętrznej wolności i tego, kim jestem w oczach Boga. Pielęgnowanie ideałów ma również korzyści społeczne. Bycie świadomym swojego ideału powinno pomóc w uświadomieniu sobie, że nie wszyscy są tacy jak ja i że różne temperamenty i talenty innych osób są niezbędne do całkowitego zbudowania królestwa Bożego (w końcu nie jest możliwe, aby jedna osoba czy wspólnota mogła urzeczywistnić całą Ewangelię sama). Szacunek i uznanie dla różnorodności kulturowej i pokoleniowej również przyniosą korzyść: Nie będę postrzegał tych, którzy różnią się ode mnie, jako gorszych lub jako rywali, ale jako partnerów. W tym obszarze ideały wspólnoty są szczególnie cenne, ponieważ rzucają światło na unikalne akcenty, które Bóg pozwala wzbudzać w każdym pokoleniu, pomagając nam zrozumieć ogromną kreatywność Boga i komplementacji pokolenia, koniecznej do wypełnienia wielkiego planu Bożego dla naszych czasów.Ideały są naturalnie "idealistyczne".Bez nich nie mielibyśmy impetu potrzebnego do szturmowania chrześcijańskiego powołania. Heroizm Ewangelii pozostanie nieosiągalny bez silnego pragnienia ideałów Królestwa. Ideały jednak muszą odnosić się także do rzeczywistości i dzięki temu nie stać się tyranią lub rozczarowaniem. Wymaga to zaufania do Boga i konkretnych czynów. W rzeczywistości każda pedagogika ideału musi wiązać się z konkretnymi wysiłkami, aby realizować ideał w codziennym życiu, żyć nim w życiu rodzinnym, apostolacie, pracy czy modlitwie. Nawet jeśli wydaje się, że częściej ponosi się porażkę niż odnosi sukces, nie należy się poddawać. Większe błogosławieństwo pochodzi z konkretnego dążenia do tego kim Bóg chce żebym bym i co czynił, aniżeli z wielu  "zwycięstw" bez znaczenia, czy też ledwie zadowalających działań. Szczególne zastosowania pedagogiki ideału w Szensztacie obejmują „prawo doskonałych przypadków” (patrz pytanie 122), a zwłaszcza zastosowanie „ideału osobistego” (patrz pytania 123-126) oraz „ideału wspólnotowego” (patrz pytanie 127).

122. Czym jest “prawo przypadków wzorcowych”?

„Prawo przypadków wzorcowych” (po łacinie: casus praeclarus) jest specjalnym zastosowaniem pedagogiki ideału. Wzorcowy przypadek jest konkretną osobą, wspólnotą, miejscem, wydarzeniem lub projektem, który urzeczywistnia (wciela w życie) ideał. Przykładem jest konkretna osoba, wspólnota, miejsce, impreza czy projekt stanowiący ideał. Pozwala tym, którzy stykają się z dobrym przykładem, naocznie doświadczyć aspektów ideału w realnym kontekście. Chociaż rzeczywistość nigdy nie dorównuje ideałowi,  takie wcielanie [ideału w życie] znacznie ułatwia przekazanie innym ideału oraz sposobów, w jakie może on być realizowany. Przykładowo, nauczając kogoś o Szensztacie jedynie poprzez materiały czytelnicze doprowadzi do pokazania czegoś na temat tego, czym  jest Szensztat, jednak jest praktycznie niemożliwe, aby osoba ta prawdziwie uchwyciła sens Szensztatu bez rzeczywistych spotkań w jednym z Sanktuariów, spotkań z częścią Rodziny Szensztackiej lub podczas specjalnych wydarzeń szensztackich. Ale kiedy tylko ktoś mia kontakt z wzorcowym przypadkiem życia w duch Szensztackim, intuicyjnie świetnie pojmuje znacznie więcej niż poprzez czytanie książek. W ten sam sposób Szensztat pragnie dzielić się swoimi ideałami z Kościołem, włączając celowość Światowej Konfederacji Apostolskiej (patrz pytanie 36). Najlepszym sposobem wyjaśnienia tego innym i ułatwienie im zrozumienia jest stworzenie konfederacji o podobnych cechach w niewielkiej (lokalnej) skali. W tym przypadku Szensztat zasadniczo realizuje to poprzez swoją własną strukturę konfederacyjną – nie tylko poprzez teorię lub nauczanie, ale przez przykład, styl, duchowość i strukturę, która może sprawić, że ten ideał jest prawdziwą możliwością dla Kościoła.